Endoskopi Nedir
Endoskopi Nedir?
Endoskopinin kelime anlamı iç görüntülemedir. Endoskopinin tarihi 19. yüzyıla kadar dayanmaktadır. İlk kez 1869 da Adolf Kussmaul rijit bir tüp ile üst gastrolntestinal sistemi incelemiştir. Endoskopinin modern çağı ise 1960’lı yıllarda fiberoptik cihazların gelişmesi ile başlar. 1990’lı yıllarda video endoskopların kullanıma girmesi,endoskopik tetkiklerde yepyeni bir dönem başlatmıştır. Gün geçtikçe yeni modeller eklenen endoskoplar kullanım alanlarına göre değişik isimlendirilirler:
- Gastroskop
- Kolonoskop
- Duodenoskop
- Sigmoidoskop
- Bronkoskop
- Sistoskop
- Enteroskop
Endoskopik işlemler fiyat-kazanç oranları bakımından belirgin derecede yüksek tanısal yararlar sağlaması ve terapötik girişim avantajları nedeniyle tercih edilmekte ve günümüzde oldukça sık kullanılmaktadır.
Endoskopi Hemşiresi Kimdir?
Ülkemizde çok sayıdaki hastanede yapılan endoskopi işlemlerinde özel bilgi ve beceri gerektiren endoskopi hemşireliği usta-çırak ilişkisi ile öğrenilmekte ve uygulanmaktadır.Gastroskopi( PEG,Skleroterapi,Argon plazma koagülasyonu,Polipektomi,mukozektomi,Hemoklips),Kolonoskopi(Polipektomi,Endoloop),ERCP(Sfinkterotomi,Taş çıkarma,Biliyer stent uygulamaları,Biliyer darlık dilatasyonları),Endoskopik Oltrason,Özofagus dilatasyonları ve metal stent uygulamalarına direkt asiste den kişidir.
Endoskopi Hemşiresinin Görevleri
- Hastanın karşılanması, hazırlanması, premedikasyon yapılması, hastanın güvenliğinin sağlanması
- Endoskopların ve ortamın hijyen ve sterilizasyonunun sağlanması
- Endoskopların teknik donanımının sağlanması
- Kullanılan tüm ekipmanların çalışır durumda olması
- Malzemelerin yeterli sayıda bulunmasının sağlanması
- Kullanılan aksesuarlar ile ilgili bilgi donanımına sahip olması
Endoskopi hemşiresinin görev ve sorumlulukları içinde yer almaktadır.
Endoskopi ünitesinde hasta güvenliği ve kalite standartlarının uygulanması
Ülkemizde bircok endoskopi ünitesinde ESGE ve ESGENA kriterlerine göre endoskopide hasta güvenliği sistemi oluşturulmuştur. Bunlar:
- İşlem öncesi hastanın kendi el yazısı ile yazdığı ONAM BELGESİ alınır.
- Kimlik bilgileri, kronik hastalıkları, geçirilmiş ameliyatları, ilaç alerjileri sorgulanır ve hasta işlem hakkında bilgilendirilir.
- RAMSAY sedasyon skorlamasına uygun olarak sedasyon protokülüne göre işleme alınır. (Tam donanımlı acil arabası, monitör, puls oximetri, oksijen, aspirasyon sistemi, defibrilatör, antagonist ilaçlar bulundurulur.)
- İşlem sonrası sedasyona bağlı olası komplikasyonlara yönelik hasta bilgilendirilir. (Araç kullanmama, kesici alet kullanmama gibi).
Endoskopi ünitesinde hijyen, dezenfeksiyon ve sterilizasyonun sağlanması
Ünitelerde yapılan endoskopi sayısındaki artış, enfeksiyon kontrolü ve dekontaminasyonla ilgili sorunları da beraberinde getirmektedir. Birçok yayın endoskopik işlemle ilgili enfeksiyon geçişlerinde sorumluluğu kontamine endoskoplara yüklemektedir. Unutulmamalıdır ki, her endoskopi işlemi kaçınılmaz şekilde mikroorganizmalar ve organik maddeler ile kontamine olmuş dezenfekte edilmesi gereken bir endoskop ortaya çıkması ile sonuçlanmaktadır. Dekontaminasyonla ilgili yayınlanmış rehberlerdeki standartların yerine getirildiği durumlarda hiçbir bulaşın olmadığı da bildirilmektedir.
Endoskopi ünitelerinde ESGE ve ESGENA kriterlerine göre dezenfeksiyon uygulamaları yapılmaktadır. Bunlar:
- Endoskop ve aksesuarların dezenfeksiyon standartları
- Uygun dezenfektan seçimi (yüksek düzey dezenfektan)
- Su kalitesi ve mikrobiyolojik test (3 ayda bir endoskop kanalları ve suyun mikrobiyoloik testleri yapılır)
İyi yapılmamış temizlik ve dezenfeksiyonla E. Coli
İyi yapılmamış son durulama ve kurulama Pseudomanas aureus
Hazırlık öncesi kontaminasyonda Staphylococcus aureus ürediği uluslararası çalışmalarda bildirilmiştir.
Endoskopi ünitesinde teknik donanımın sürekliliğinin sağlanması
- Kullanılan tüm ekipmanın çalışır durumda olması
- Malzemelerin yeterli sayıda bulunması
- Kullanılan aksesuarlarla ilgili bilgi donanımına sahip olması
- Yeni yöntem ve teknolojileri takip etmesi
endoskopi hemşiresinin görev ve sorumlulukları içerisindedir.
Endoskopi ünitesinde bilimsel çalışmalar yapmak
Gelişen teknoloji ve bilimi yakından takip edebilmek için ulusal ve uluslar arası kongrelere, kurslara katılmak endoskopi hemşiresinin donanımını geliştirir. Ülkemizde Ulusal Gastroenteroloji Derneği kapsamında çalışmalarını sürdüren Türkiye Endoskopi Hemşireleri Derneği her yıl kurs programı düzenlemektedir. Ayrıca Avrupa Endoskopi Hemşireleri Derneği (ESGENA) her yıl kongre düzenlemektedir.